დევნილის უფლებები

დევნილად ითვლება პირი,რომელიც იძულებული გახდა დაეტოვებინა თავისი საცხოვრებელი ადგილი,იმ მიზეზით რომ საფრთხე შეექმნა მისი ოჯახის წევრების სიცოცხლეს ან თავისუფლებას,უცხო ქვეყნის აგრესიის შედეგად.
დღევანდელ საქართველოში 250 000-მდე დევნილია რაც განაპირობა იმან რომ საქართველომ 1993 წელს დაკარგად აფხაზეთი 2008 წელს კი ცხინვალი. დევნილის უფლებაა დახმარება ითხოვოს ქვეყნისგან, სახელმწიფოს მოვალეობაა უზრუნველყოს დევნილი საცხოვრებელი ფართით ან ფულადი კომპენსაცია გადაუხადოს მას.  
 როგორც ვიცი დღევანდელ დევნილებს მისი სტატუსიდან გამომდინარე საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი აქვთ ყოველთვიური გასაცემელი (ფულადი დახმარება) რაც შეეხება საცხოვრებელს თითქმის დევნილთა ნახევარი ბინის გარეშე არის დარჩენილი.სახელმწოფო ყველაფერს აკეთებს იმისათვის,რომ ყველა დევნილ ოჯახს ჰქონდეს საკუთარი სახლი და უზრუნველად იცხოვროს. ბოლო დროს გავრცელებული ინფორმაციით 2015-2016 წლებში 1200-მდე დევნილი მიიღებს ბინას, თბილისის ზღვის მიმდებარედ აშენებებულ საცხოვრებელ კომპლექს ,,ოლიმპიურ სოფელში".
ჩემი გადმოსახედიდან თუ ვიმსჯელებ,დევნილთა უფლებები საქართველოში დაცულად მიმაჩნია. შეიძლება ბევრი არ დამეთანხმოთ,რადგან ბევრ დევნილს დღემდე გაუსაძლის პირობებში უწევს ცხოვრება, თუმცა მათი სიმრავლიდან გამომდინარე, ასე მალე შეუძლებელია ყველას დაკმაყოფილება, ამას შეიძლება რამდენიმე ათეული წელიც კი დაჭირდეს.

რასიზმი საქართველოში

რასიზმი მსოფლიოს ყველაზე მტკივნეული თემაა. დღეს ვისაუბრებ უხეშად,რომ ვთქვა ტერმინ ,,ზანგზე" და მასთან ქართული საზოგადოების დამოკიდებულებაზე. ,,ზანგი", ,,ფერადკანიანი", ,,შავკანიანი", თუ ,,აფროამერიკელი" გაიგივებული აქვთ დამამცირებელ და დასაცინ მნიშვნელობად.
 ქართველები ხშირად იყენებენ ამ ტერმინს უარყოფით კონტექსტში, თუ ოდესმე საზოგადეობერივი ტრანსპორტით გიმგზავღიათ უსათუოდ მოისმენდით ისეთ ფრაზებს,როგორიცაა ,,ზანგი ხო არ ვარ?" ,,ნახე ის ზანგია" ,,მალე წითელ წიგნში შესაყვანები გავხდებით, წაგვლეკეს ამ ზანგებმა,თან რა სუნი ასდით" ,, რაუბედურებაა ამდენი ზანგი" და კიდევ უამრავი ...
 ვფიქრობ, საქართველოში ,,ზანგებისადმი" ასეთი დამოკიდებულება განაპირობა იმან, რომ საქართველო ტრადიციული და რელიგიურ ღირებულებებზე დამყარებული სახელმწიფოა. ,,ზანგი" კი მათთვის უუფლებო მონასთან ასოცირდება. საქმე ისაა რომ ჩვენს საზოგადოებას არ გაუვლია ის გზა, რაც დასავლეთის ქვეყნებმა გაიარეს ,,არასოდეს ჩამოუყვანიათ საქართველოში ,,შავკანიანი" მონები.ასეთი დამცინავი დამოკიდებულება კი იმიტომ აქვთ,რომ ისინი არ გვანან ქართველებს,არადა ეს ბუნებრივიცაა ,მარტივად რომ ვთქვათ მხოლოდ კანის ფერია და სხვა არაფერი. 
ადამინებო უნდა გვესმოდეს,რომ ის ,,ზანგიც" ჩვეულებრივი ადამიანია,როგორც შენ, მასაც წყინს, მასაც უყვარს, მასაც სცივა და განიცდის ყველაფერს რასაც შენ, მისი ნაკლი ალბათ ისაა რომ არის ,,შავი ფერის" ?! იქნებ შენ გაქ ეგ ნაკლი რო არ ხარ ,,ფერადკანიანი"?  სულ ცოტახნით წარმოიდგინეთ თქვენი თავი მის ადგილზე,როგორი ასატანია როცა ვერ გადიხარ ქუჩაში იმის შიშით,რომ ვიღაცამ არ მოგაყენოს პირადი შეურაცხყოფა ან დაგიშინოს ქვები... მერწმუნეთ ეს ყველაზე საშინელებაა...

საავტორო უფლებები

21-ე საუკუნეში როგორც გამოგონებისა და ტექნიკური პროგრესის ერაში,საკუთრების სამართალსა და ავტორებისა და გამომგონებლების უფლებების დაცვას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება. რომ არა საავტორო უფლებების დაცვის ის სამართლებრივი ზომები, ბევრი ნაწარმოები თუ გამოგონება  დღის შუქს ვერ ნახავდა. ადამიანი კი როცა თავის შრომის შედეგს ვერ ნახავს ეკარგება მოტივაცია,რომ გააგრძელოს ამ კუთხით საქმიანობა,ამიტომაც სამართალი და საავტორო უფლებების დაცვის უზრუნველყოფა პროგრესის ფაქტორია. საქართველოს კანონმდებლომაც ცდილობს,მაქსიმალურად უსაფრთხო და დაცული გარემო შეუქმნას ავტორებსა და გამომგონებლებს და მათი უფლებების ნებისმიერ დარღვევაზე კანონით გათვალისწინებული რეაგირება მოახდინოს.
 ,,საავტორო და მომიჯნავე უფლებების შესახებ" საქართველოს კანონის 58-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის თანახმად, ,, საავტორო უფლებების დარღვევა იწვევს სამოქალაქო ადმინისტრაციულ და სისხლისსამართლებრივ პასუხისმგებლობას" , ამავე კანონის 59-ე მუხლის 1-ლი პუნქტის თანახმად კი, ,,საავტორო უფლებების მფლობელს უფლება აქვს , დამრღვევისაგან მოითხოვოს ზიანის ანაზღაურება  მიღებული შემოსავლის ჩათვლით", საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 157-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის თანახმად , ,, შემოსავლის მიღების მიზნით ნაწარმოების უკანონი რეპროდუქცირება",

საავტორო და უფლებების  მომიჯნავე უფლებების შესახებ" საქართველოს კანონის თანახმად მათი კონტრაფაქციული ასლების გაყიდვა, გაქირავება ან სხვა უკანონო გზით გამოყენება, აგრეთვე შემოსავლის მიღების მიზნით საავტორო უფლებების მფლობელის უფლებათა სხვა დარღვევა იწვევს დაჯარიმებას ხუთასიდან სამიათას ლარამდე.
ახლა,ინტერნეტის ხანაში განსაკუთრებით გაძნელებულია ფოტო-სურათების ავტორის საავტორო უფლებების დაცვა . ამ მხრივ არც საქართველოშია სახარბიელო მდგომარეობა , მოქალაქეებს ხშირად უჭირთ, იმის გაანალიზება,რომ თუნდაც ინტერნეტში ძებნისას მოპოვებულ ფოტოზეც შეიძლება ვრცელდებოდეს საავტორო უფლებები.

სიცოცხლის უფლება-აბორტი

ნებისმიერ საზოგადოებასა და ნებისმიერ ქვეყანაში აბორტის შესახებ მუდმივი აზრთა ახვადასხვაობა არსებობს. ამ რთულ სოციალურ საკითხს საზოგადოების სხვდასხვა ფენისა და პროფესიის ადამიანები განსხვავებულად უყურებენ, არსებობს უამრავი სამედიცინო,რელიგიური თუ სამართლებრივი არგუმენტაცია ,რომელთა საფუძველზეც კონკრეტული სფეროს წარმომადგენლები ემხრობიან ან ეწინააღმდეგებიან მას.
 საქართველოში ყოველწლიურად საშუალოდ 25 000 აბორტი კეთდება. მათ შორის 1770 არასრულწლოვანი ასაკის გოგონებში. იმ ქვეყნებში სადაც აბორტი ოფიციალურად აკრძალული არ არის (მათ შორის არც საქართველოში)  ყოველდღიურად 200-ზე მეტი ქალი იღუპება.წლის განმავლობაში კი სიკვდილიანობის მაჩვენებლი 70 ათასს აღწევს.24 წლამდე ყოველ მესამე და 30-დან 44 წლამდე კი ყოველ მერვე ქალს ერთხელ მაინც აქვს გაკეთებული აბორტი. ადრეულ ასაკში გაკეთებული აბორტი ასიდან 25-30 შემთხვევაში დედის სიკვდილით მთავრდება. აბორტი ორსულობის ხელოვნურად შეწვეტაა,რომელიც ბუნების საწინააღმდეგოდ გადადგმული ნაბიჯია და გარდა იმისა,რომ სპობს უკვე ჩასახულ სიცოცხლეს, თავად ქალის ორგანიზმსაც აყენებს ზიანს. აბორტი ეს უდიდესი ცოდვაა და მისი აღმოფხვრა ესე ადვილი არ არის ვფიქრობ მისი თავიდან ასაცილებლად ნებისმიერი ქალი უნდა ზრუნავდეს იმაზე,რომ ყველანაირად თავი აარიდოს არასასურველ ორსულობას.
 ჯანმრთელობის დაცვის შესახებ საქართველოს კანონის 139-ე მუხლის მიხედვით , ,,ორსულობის ნებაყოფლობითი შეწყვეტა ნებადართულია მხოლოდ სათანადო უფლების მქონე სამედიცინო დაწესებულებაში, სერთიფიცირებული ექიმის მიერ, თუ ორსულობის ხანგრძლივობა არ აღემატება თორმეტ კვირას და ორსულს სამედიცინო დაწესებულებაში ჩაუტარდა წინასწარი გასაუბრება  და ამ მომენტიდან გასულია სამი დღის მოსაფიქრებელი ვადა".

ადრეული ქორწინება

ადრეულ ქორწინებად ითვლება ყველა ის ქორწინება, როდესაც ოჯახს ქმნის 18 წელს მიუღწეველი წყვილი  (ამ შემთხვევაში ,,ბავშვები")
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსისი 1108-ე მუხლის მიხედვით, ,,ქორწინ3ება დაიშვება 18 წლის ასაკიდან. ხოლო 16 წელს მიღწეული არასრულწლოვანის ქორწინება დაიშვება მშობლის ან მზრუნველის წინასწარი წერილობითი თანხმობით.თანხმობაზე მზრუნველის ანმშობლის მიერ უარის თქმის ან თანხმობის მიღების შეუძლებლობის შემთხვევაში პატივსადები მიზეზების არსებობისას,დასაქორწინებელ პირთა განცხადების საფუძველზე დაქორწინების ნებართვის გაცემა შეუძლია სასამართლოს".   ახლა მინდა ჩემეულად განვმარტო ეს კანონი და უფრო გასაგები გავხადო თქვენთვის: მშობელი არასრულწლოვნის კანონიერი წარმომადგენელია,თუმცა არის შემთხვევები,როცა არასრულწლოვანი მოკლებულია მშობლის მზრუნველობას მაგალითად,მისი დაღუპვის ან მშობლის უფლებების ჩამორთმევის გამო.ასეთ დროს სახელმწიფო არასრულწლოვანს უნიშნავს მზრუნველს,. ასე რომ არასრულწლოვნისათვის ქორწინების უფლება შეუძლია მისცეს ,როგორც მშობელმა ისე მზრუნველმა. მაგრამ თუ ეს პირი ამ თანხმობაზე ამბობს უარს, წყვილს შეუძლია მიმართოს სასამართლოს  და მოიპოვოს დაქორწინების უფლება რაიმე პატივსადები მიზეზის გამო, ვფიქრობ, ეს მიზეზი გოგონას ორსულობა უნდა იყოს.

 მიჩნეულია,რომ ადამიანი 18 წლის ასაკიდან აღწევს როგორც ფიზიკურ ისე გონებრივ მოწიფულობას. ბიოლოგიურად სწორედ ეს ასაკი ითვლება ადამიანის ჩამოყალიბებისა და ზრდის დასრულების ასაკად. ამიტომაც ბუნებრივია,რომ ამ ასაკის მიღწევისას კანონი არჩევანის სრულ უფლებას აძლევს იქორწინოს თუ არა. ქორწინება ადამიანის ცხოვრებაში ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი მოვლენაა,რომელზეც დამოკიდებულია მისი მომავალი.
 მშობლებო, ძალიან გთხოვთ იზრუნეთ თქვენი შვილების მომავალზე და ადრეულ ასაკში ნუ გაათხოვებთ. საქართველოში ძალიან ხშირია ადრეული ქორწინებები,რომლის უმეტესობა განქორწინებით სრულდება. ადრეული ქორწინების შედეგია აბორტი,რაც არა მარტო საქართველოს არამედ მთელი მსოფლიოს უდიდესი პრობლემაა.

ინტერვიუ თბილისის 82 საჯარო სკოლის მე-11 კლასის მოსწავლე ბექა კიკოლაშვილთან

-პირველ რიგში მაინტერესებს ხარ თუ არა თამბაქოს ან ალკოჰოლის მომხმარებელი?
-ალკოჰოლის მომხმარებელი ვარ (მხოლოდ ლუდის) ,მაგრამ არა ინტენსიური და ყოველდღიური მომხმარებელი. რაც შეეხება თამბაქოს მისი მომხმარებელი არ ვარ.

- შენს გარშემო რამდენად ბევრი ადამიანია მწეველი?

-ჩემი მეგობრები არ არიან მწეველები აქედან გამომდინარე ბევრი არ არის, მგონი მხოლოდ მამაჩემი.

-ალბათ ხშირად გიწევს მაღაზიაში ალკოჰოლის ან თამბაქოს შეძენა და უთქვიათ თუ არა გამყიდველს უარი მათ ყიდვაზე მხოლოდ იმიტომ რომ შენ არასრულწლოვანი ხარ?

-არ მახსენდება ასეთი ფაქტი,რომ რომელიმე სუპერმარკეტში უარი ეთქვათ.

-შენი აზრი მაინტერესებს ამ კანონთან დაკავშირებით, რომ არასრულწლოვანებზე თამბაქოსა და ალკოჰოლის გაყიდვის უფლება არ აქვთ. რამდენად სწორად მიგაჩნია ეს?

-მე ვფიქრობ,რომ არ არის საჭირო ეს კანონი რომ არსებობდეს,იმიტომ რომ ჩნდება დიდი უკმაყოფილება მოზარდებში და თუ მას არ მიყიდიან როგორც წესია, შეიძლება მან იქურდოს და მაინც იშოვოს ,,სიგარეტი" ან თუნდაც ალკოჰოლური სასმელი. 

-შენ როგორ მოიქცეოდი უარი რომ ეთქვათ მათ შეძენაზე?

-რათქმაუნდა მე არ მოვიპარავდი  მაგრამ სხვა მაღაზიაში წავიდოდი სადაც მომცემდნენ 

-კარგი დიდი მადლობა  ნახვამდის

-არაფერს, ნახვამდის

ალკოჰოლის და თამბაქოს შეძენა არასრულწლოვანი პირის მიერ

ალკოჰოლისა და თამბაქოს არასრულწლოვნისათვის მიყიდვა არის მათი რეალიზაციისთვის დადგენილი მოთხოვნების დარღვევა  და ისჯება კანონით. შეიძლება გაჩნდეს კითხვა ,რომ არასრულწლოვანს ხომ შეიძლება ამით შეეზღუდოს პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლება ? მაგრამ აქვე გიპასუხებთ, რომ ეს ასე არ არის, კანონმდებელი უფრო მეტ სიკეთედ არასრულწლოვანის მავნე ზეგავლენისაგან დაცვას მიიჩნევს და ამისათვის ადგენს სპეციალურ წესებს. საქართველოს ადმინისტრაციულ სამართალდარღევათა კოდექსის 155-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად  - ,,თამბაქოს და ალკოჰოლის პროდუქციის რეალიზაცია 18 წლამე ასაკის პირზე, გამოიწვევს გამყიდველის დაჯარიმებას 100 ლარით". ამ მუხლის მიხედვით, ადამიანი ისჯება თამბაქოს და ალკოჰოლის გაყიდვისთვის და არა ყიდვისთვის, ასე რომ ისჯება მხოლოდ გამყიდველი და არა მყიდველი. თუმცა ამის მიუხედავად, (გავითვალისწინოთ რომ არასრულწლოვანი ვარ), არცერთ გამყიდველს უარი არ უთქვამს ჩემთვის თამბაქოს ან ალკოჰოლის შეძენისას.
საგულისხმო ფაქტია ის,რომ მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის  (WHO) კვლევების მიხედვით, ყოველი მეხუთე ადამიანი მწეველია. სტატისტიკური მონაცემების თანახმად საქართველოში სკოლის მოსწავლეებლის დაახლოებით 22% მწეველია.თამბაქოს მასობრივ მოხმარებას ვაჟები 10-11 წლიდან,ხოლო გოგონები 12-13 წლიდან იწყებენ. მოზარდების უმრავლესობა თამბაქოს მოხმარებას იწყებს მიბაძვით,კერძოდ: ,,სიგარეტის მოწევა" ასოცირდება ,,დიდობასთან" და თანატოლებში თავის დამკვიდრებასთან.
საგანგაშოა,რომ თამბაქოს მოხმარება მსოფლიოში ყოველწლიურად 3 მილიონ ადამიანს კლავს და ეს რიცხვი ყოველდღიურად იზრდება. იგივე ორგანიზაციის მონაცემებით ალკოჰოლიზმით გამოწვეული დაავადებები ყოველწლიურად 2.5 მილიონ ადამიანის სიკვდილის მიზეზი ხდება. აქედან დაახლოებით 14%-ამდე შემთხვევა 15-დან 29 წლამდე ასაკის ჯგუფზე მოდის. შეიძლება ეს რიცხვები რაღაც წარმოუდგენლად მოგეჩვენოთ, მაგრამ გარწმუნებთ ეს სამწუხარო რეალობაა.

 მე ამაყად შემიძლია განვაცხადო,რომ არ ვარ არც თამბაქოს და არც ალკოჰოლის მომხმარებელი და საერთოდ ვცდილობ ვიცხოვრო ჯანსაღი ცხოვრების წესით.

ტრეფიკინგი

ტრეფიკინგი ნიშნავს ადამიანის გადაბირებას,ტრანსპორტირებას,გადაყვანას,შეფარებას ან მიღებას,მუქარის, ძალის გამოყენების ან იძულების სხვა საშუალებებით, მოტაცებით, თაღლითობით,მოტყუებით ძალაუფლების ან პირის უმწეობის ბოროტად გამოყენება.ტრეფიკინგი ანუ ადამიანებით ვაჭრობა არის ადამიანის ყიდვა ან გაყიდვა ან მის მიმართ სხვა უკანონო გარიგების განხორციელება, ასევე ადამიანის მონობის თანამედროვე პირობებში ჩაყენება, რაც ნიშნავს პირადობის მოწმობის ჩამორთმევას, თავისუფალი გადაადგილების უფლების შეზღუდვას, მიმოწერის და რაიმე კონტაქტის აკრძალვას.
 ტრეფიკინგის მსხვერპლი არის ადამიანი,რომელიც მოტყუებით გადაჰყავთ ერთი ქვეყნიდან მეორეში, ან ქვეყნის შიგნით მონობის ან დამონების მიზნით.
  ტრეფიკინგის დანაშაული სამ ელემენტს შეიცავს :

• ადამიანების მიღება, ტრანსოპორტირება, მიღება და გადამალვა.
• დაშინება, ძალადობა ან ძალის გამოყენების გარეშე გადაყვანა.
• ექსპლუატაცია, განსაკუთრებით ძალდატანებით მუშაობა:სამშენებლო, სასოფლო-სამეურნეო და საყოფაცხოვრებო სექტორში,ასევე ძალდატანებითი შემწეობის თხოვნა, პროტიტუცია და სექსუალური ძალადობის სხვა ფორმები.

                                           

     ტრეფიკინგის პრობლემა მწვავედ დგას საქართველოშიც.საქართველო ძირითადად წარმოშობით ტრანზიტის სახელმწიფოა, საიდანაც ტრეფიკინგის მსხვერპლი ძირითადად გერმანაში, თურქეთში, საბერძნეთში და არაბეთში გადაჰყავთ. ყოველ წელიწადს მსოფლიოში საშუალოდ 4 მილიონი ადამიანი ხდება ტრეფიკინგის მსხვერპლი,რომელთაგან უმრავლესობა ქალები და ბავშვები არიან,რადგან ისინი საზოგადოების ყველაზე დაუცველ ფენას წარმოადგენენ.

არა ძალადობას!

დღეს ოჯახში ძალადობის თემა ძალზე აქტუალური და მტკივნეული თემაა.
სამწუხაროდ, დღემდე სახელმწიფო თვლიდა,რომ ოჯახში ძალადობა ,,ოჯახის საქმე" იყო და ეს იქვე უნდა მოგვარებულიყო. თავად ძალადობის მსხვერპლიც არაფერს ამბობდა, მას სცხვენოდა საკუთარი თავის , ოჯახის. არ უნდოდა განეცხადებინათ თავისი პრობლემა. ამის გამო ეს საკითხი დღემდე ჩრდილშია. მსხვერპლს არ სჯერა სამართალდამცავი ორგანოების, ხშირად ნათესავები და სამართალდამცველებიც ჩაგრულს ადანაშაულებენ,რაც განაპირობებს იმას,რომ მსხვერპლი მოძალადის პირისპირ მარტო რჩება და ისღა დარჩენია ითმინოს უსასრულოდ.ამა თუ იმ ფორმით ძალადობის გავლენას თითქმის ყველა ბავში განიცდის.ბავშვზე ფსიქოლოგიურ ძალადობას მიაკუთვნებენ ოჯახში კომფლიქტებს, მშობლების განქორწინებას,რაც ბავშვისთვის დიდი ტრამვაა და მის მეხსიერებაში წარუშლელ კვალს ტოვებს.
ოჯახში ძალადობა არ ხდება მხოლოდ ბავშვებზე, ხშირად ძალადობის მსხვერპლი არიან ქალები,რისი შემთხვევაც საქართველოში ძალიან ხშირია. როცა საღამოს მამა მოდის მთვრალი და მის ცოლს ბავშვების თანდასწრებით აყენებს ფიზიკურ შეურაცყოფას, ძალადობა ხორციელდება როგორც ქალბატონის ასევე ბავშვების ფსიქიკურ მდგომარეობაზე. ჩემი აზრით ამ პრობლემისგან თავის დასაღწევად ყველაზე სწორი გზა განქორწინებაა.თუმცა ყოფილა ისეთი შემთხვევებიც, როცა მოხდება განქორწინება, მაგრამ ,,თავის შეცოდების" გზით კვლავ დაბრუნებულა ქალი მეუღლესთან და რამდენიმე კვირაში იგივე განმეორებულა. ვფიქრობ, აქ უკვე სამართალდამცველები უძლურები არიან.

 როდესაც ოჯახში ბავშვზე ორივე მშობელი ძალდობს მათ მოქმედებას კრძალავს სამოქალაქო კოდექსის 1206-ე მუხლის მე-2 ნაწილი,რომლის მიხედვით, მშობელს,რომელიც სისტემატიურად თავს არიდებს მშობლის მოვალეობის შესრულებას, ძალადობს შვილზე,მასზე ახდენს უარყოფით გავლენას ამორალური საქციელით, ქრინიკული ალკოჰოლიკი ან ნარკომანია, ანდა რომელმაც ბავშვი ჩააბა ანტისაზოგადოებრივ საქმიანობაში, ან რომლის შვილიც მიტოვებულადაა აღიარებული, ჩამოერთმევა მშობლის ყველა უფლება და მოვალეობა. მშობლის უფელბის ჩამორთმევა უკანასკნელი ფორმაა რომლის გადაწყვეტილებას,მხოლოდ სასამართლო იღებს. ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში უნდა დადგინდეს,რა ზომით და რა ფარგლებში მოხდა ბავშვის უფებების დარღვევა.
2007 წლიდან 2011 წლამდე პერიოდის კვლევები გვიჩვენებს,რომ საქართველოში ოჯახური ძლადობის 1025 ფაქტი მოხდა. აქედან ძალადობის მსხვერპლნი უფრო მეტად ქალები არიან.
ახლა სწორედ ის დროა, როცა არავინ უნდა გაჩუმდეს, რომ ჩაგრული არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დარჩეს მარტო.
 მოძალადეები ერთად უნდა შევაჩეროთ!

ქალთა უფლებები

საინტერესოა რამდენად დაცულია ქალთა უფლებები საქართველოში?  და არის თუ არა დაცული გენდერული თანაწორობა? დღეს ქალთა უფლებების დამცველი არის ფემინისტი. ფემინიზმი - ეს არის საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მოძრაობა, რომელიც ემსახურება ქალებისთვის ყველანაირი სამოქალაქო უფლების მინიჭებას. ბევრს არ ესმის და თვლის,რომ ფემინიზმი კაცების დისკრიმინაციისთვის არის შექმნილი, მაგრამ ფემინიზმი ამასთან არაფერ შუაში არ არის.  ქალს სუსტ სქესად თვლიან და ამიტომ თითქოს მას არ შეუძლია იმის გაკეთება რაც მამაკაცს. ფიქრობენ, რამდენად მისაღებია ამ ორი სქესის ერთმანეთთან გათანაბრება და თან ისეთ ტრადიციულ ქვეყანაში,როგორიც საქართველოა. საქართველო მსოფლიო გენდერული ინედექსის მიხედვით, 134 ქვეყნიდან 84-ე ადგილზეა, ეს არც თუ ისე ცუდი შედეგია, მაგრამ ჩემი აზრით საქართველოში გენდერული თანასწორობა დაცული არ არის. რაც იქიდან ჩანს ,რომ ქალები თითქმის საზარალო მდგომარეობაში არიან საზოგადოებრივ ცხოვრებაში მონაწილეობის თვალსაზრისით. ნომინალურია ქალთა წარმომადგენლობა საქართველოს პარლამენტში(150 დეპუტატიდან მხოლოდ 9 ქალია.) აღმასრულებელ ხელისუფლებაში 18 მინისტრიდან მხოლოდ 2 ქალია. კერძო სექტორში დასაქმებულთა  რაოდენობა მართალია ქალთა რიცხვი დიდია, მაგრამ მათი უმრავლესობა დაბალ საფეხურზეა წარმოდგენილი,მაშინ როცა გადაწვეტილების მიმღები პოზიციების უმრავლესობა მამაკაცებს ეკუთვნით, მაგალითად, საჯარო სამსახურში მაღალ თანამდებობებზე წარმოდგენილია 2318 მამაკაცი და მხოლოდ 296 ქალი.  გარდა ამისა აღსანიშნავია ის რომ იმ პლანეტაზე სადაც 6 მილიარდი ადამიანი ცხოვრობს და აქედან ნახევარზე მეტი ქალია, მიწის მესაკუთრე ქალთა რაოდენობა ,მხოლოდ 1%-ია.
  ჩემს ცხოვრებაშიც იყო მომენტი,როცა ჩემი უფლება, სურვილი იზღუდებოდა მხოლოდ იმიტომ,რომ ვიყავი გოგო და არა ბიჭი. ძალიან მიყვარს ველოსიპედით სეირნობა და რათქმაუნდა მინდოდა მყოლოდა ჩემი საკუთარი ველოსიპედი,მშობლები კი ამის წინააღმდეგები იყვენენ ,, ბიჭი ხომ არ ხარო?" ამას მეუბნებოდნენ. მიუხედავად ამისა მე მაინც ავისრულე ოცნება და ველოსიპედი ვიყიდე. როგორ?  ცოტა სულელურად შეიძლება მოგეჩვენოთ. ძალიან გრძელი და ქერა თმა მქონდა, წავედი შევიჭერი, გავყიდე აღებული ფულით კი ვიყიდე ველოსიპედი, ამით დავანახე ჩემს მშობლებს,რომ მეც მაქვს ჩემი სურვილები რასაც აუცილებლად ავისრულებ.

 ქალთა ძალადობა ასევე ძალიან აქტულაური თემაა. ქორწინებაში მყოფი ყოველი მე-11 ქალი საქართველოში, აღიარებს,რომ გამხდარა მეუღლის მხრიდან ფიზიკური ძალადობის მსხვერპლი. თუმცა მთავარი უბედურება ის არის ,რომ ქალთა უმრავლესობა ამას დასაშვებად თვლის და ფიქრობს ,რომ ქალი ქმარს უნდა ემორჩილებოდეს. იგივე,რომ ვკითხოთ დასაშვებია თუ არა ქალების მიერ კაცების ძალადობაო? მათთვის ეს გაუგონარი და შეუძლებელია. ჩნდება კითხვა, თუ საქართველოში დაცულია გენდერული თანასწორობა ,მაშინ რატომ ფიქრობს ხალხი,რომ ქალებზე ძალადობა შეიძლება და კაცებზე არა.
ამ ყველაფრისგან თავის აცილების მიზნით, გენდერული თანასწორობის სწავლება, უფრო კი ძალადობის წინააღმდეგ გარკვეული სტრატეგიების გამოყენება სასკოლო და უფრო ადრეული ასაკიდანაც კი უნდა იწყებოდეს.
ბოლოს მინდა გითხრათ,რომ მეც ქალი ვარ და მეც მაქვს უფლება ვიყო ფემინისტი , ვაღიარებდე საკუთარ უფლებებს და პატივს ვცემდე  საკუთარ თავს, სურვილებს და შესაძლებლობებს. და თქვენც გახსოვდეთ ქალბატოენებო, მას შემდეგ,რაც მსოფლიოში პირველად ფინელმა ქალებმა არჩევნებში ხმის მიცემის უფლება მიიღეს არავის აქვს უფლება ,,მოგვაკეტინოს" არავის!

თავისუფლების შეზღუდვა

ადამიანის თავისუფლება ფუნდამენტური უფლებაა,რომელიც აღიარებული არა
მხოლოდ საქართველოს კანონმდებლობით,არამედ ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო სამართლით.სახელმწიფოს მხოლოდ იშვიათ შემთხვევაში შეუძლია შეზღუდოს ადამიანის უფლება.ყველაზე ხშირად პიროვნების თავისუფლების შეზღუდვა ხდება დანაშაულის ჩადენაში ბრალდებული პირის დაკავების ან დაპატიმრების სახით. კერძო პირებს სხვისი დაკავების ან თავისუფლების შეზღუდვის უფლება არ აქვთ.
საქართველოს კონსტიტუციის მე-18 მუხლით ადამიანის თავისუფლება ხელშეუვალია. თავისუფლების აღკვეთა ან პირადი თავისუფლების სხვაგვარად შეზღუდვა დაუშვებელია სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე,რაც მძიმე დანაშაულია და ისჯება თავისუფლების აღკვეთით შვიდიდან ათ წლამდე.
 შესაბამისად უნდა ვიცოდეთ,რომ სხვის თავისუფლებასთან თამაში არ შეიძლება და ის, რაც უწყინარ ხუმრობად შეიძლება მოგვეჩვენოს, მძიმე დანაშაულია და ისჯება კანონით.
 მაგალითად, თანატოლის ოთახში ჩაკეტვა რამდენიმე საათით უკვე თავისუფლების შეზღუდვაა და ეს რაღაც უბრალო ,,გასართობი" სისხლის სამართლის დანაშაულია.

ინტერვიუ ახალციხის რაიონის სოფელ ანის საჯარო სკოლის X კლასის მოსწავლე გვანცა ჩუბინიძესთან

-გამარჯობა
-გამარჯობა
-რამდენიმე კითხვა მექნება შენთან, ბულინგთან დაკავშირებით და შეგიძლია მიპასუხო?
-რათქმაუნდა დავიწყოთ.
-მაინტერესებს იცი თუ არა რას ნიშნავ ბულინგი?
-როგორც ვიცი,ბულინგი არის ჩაგვრა, დაცინვა, ჟარგონით,რომ ვთქვათ ,,დაჩმორება".
-კი მართალი ხარ. ყოფილხარ თუ არა ოდესმე ბულინგის შემსწრე და საერთოდ ხშირია თუ არა მსგავსი შემთხვევები შენს სკოლაში?
-საბედნიეროდ ჩემს წინაშე მსგავსი რამ არ მომხდარა და ვფიქრობ,რომ ჩემს სკოლაში ბულინგს ადგილი არ აქვს.
-ეს მართლაც სასიხარული ფაქტია <3
-დიახ ძალიან.
-როგორც ვიცით დღეს ძალიან აქტუალურია ბულინგის თემა და შენი აზრით,არსებობს თუ არა მისი გადაჭრის გზები?
-ვფიქრობ რომ გადაუჭრელი არაფერია,თუ სკოლის მოსწავლეები და ზოგადად ბავშვები გაერკვევიან ბულინგის უარყოფით მხარეებში,მიხვდებიან რომ ტერორი თანაკლასელის ან თანასკოლელის მიმართ ისეთივე კანონდარღვევაა როგორც დისკრიმინაცია გარკვეული ნიშნით.
-შენი აზრით რა შედეგამდე შეიძლება მიგვიყვანოს ბულინგმა?
-პირველ რიგში ბულინგის მსხვერპლი ხდება თავისთავში ჩაკეტილი და შესაძლოა მან თვითმკვლელობაც სცადოს. ისე რომ ბულინგს შეუძლია სავალალო შედეგამდე მიგვიყვანოს.
-დიდი მადლობა კარგად ბრძანდებოდეთ
-კარგად

ბულინგი

დღეს ისეთ ფაქტს შევესწარი სკოლაში ბულინგზე,რომ არ დამეპოსტა უბრალოდ არ შემეძლო.მოგიყვებით ამ შემთხვევას, მაგრამ ანონიმურობა აუცილებლად დაცული მექნება. სკოლაში ერთი ბიჭი ძალიან კარგად სწავლობს,რის გამოც სხვა ბიჭები დასცინიან, ჩაგრავენ და ,,შკოლნიკს" ეძახიან. დღესაც მისი დამცირების მიზნით გაკვეთილების დამთავრების შემდეგ კარის უკან ჩაუსაფრდნენ და გაკვეთილიდან გამოსულ ბიჭს ხელი ჰკრეს ისიც დაეცა და ცხვირი გაუტყდა. საწყალმა არაფერი თქვა თავისთვის ჩუმად სახლში წავიდა. ასეთი შემთხვევის მომსწრე პირველად გავხდი და ცხოვრებაში პირველად შემრცხვა იმის, რომ ადამიანი ვარ. დღეს მიზნად დავისახე, რომ გავაგებინო ამ ბავშვებს რამდენად დამღუპველად მოქმედებს  მათი საქციელი. ჩემი წამოწყებული საქმე კი ყოველთვის ბოლომდე მიმყავს და რათქმაუნდა ამ პრობლემასაც მოვაგვარებ.
 ვისაუბროთ რა არის ბულინგი? ტერმინი ,,ბულინგი" ნიშნავს ფიზიკურ ან ფსიქოლოგიურ ტერორს,რომელიც ხორციელედება ბავშვის მიმართ თანაკლასელთა ან სხვა ბავშვების ჯგუფის მიერ. ის, ვინც მიმართავს ბულინგს, მიზნად ისახავს მსხვერპლის დაშინებასა და დამორჩილებას. სკოლებში ბავშვები არც თუ იშვიათად განიცდიან ფიზიკურ ან ფსიქოლოგიურ ტერორს სხვა ბავშვების მხრიდან. ეს მოვლენა გვხვდება როგორც გოგონებში, ასევე ვაჟებში. უფრო ხშირად ბულინგის მსხვერპლნი არიან უმცროსკლასელები. ბულინგი ხშირად გრძელვადიანია. ის ხდება სამუშაო ადგილას, სკოლაში, ეზოში და ა.შ.  ბულინგის შემთხვევები უმეტესად გაუხმაურებელი რჩება, რაც მოგვიანებით ჩაგვრის მსხვერპლის დანგრეული ფსიქიკით და საზოგადოების არასრულფასოვნათ ჩამოყალიბებით სრულდება. 

ბულინგი დღეს ყველაზე აქტუალური თემაა სკოლებში, თუმცა ეს არ ხდება მხოლოდ აქ. ქვემოთ მოცემულ ვიდეოში აღწერილია ბულინგი სამსახურში. მე პირადად ამ სულ რაღაც ორ წუთიანმა ვიდეომ ცრემლებიც კი მომგვარა.

მე გოგო,რომ არ ვყოფილიყავი აუცილებლად ჩავერეოდი დღევანდელ შემთხვევაში და დავიცავდი მსხვერპლს. ბუნებრივია,რომ როდესაც ადამიანზე მართლსაწინააღმდეგო თავდასხმა ხდება, ყველას გვაქვს უფლება ჩავერიოთ მის დასაცავად. ამ უფლებას, როგორც ჩვენთვის ცნობილია აუცილებელი მოგერიების უფლება ეწოდება. კანონი გვაძლევს უფლებას ამ დროს ზიანი მივაყენოთ თავდამსხმელს თუმცა არ გადავცილოთ მოგერიების ფარგლებს.თუ ჩვენი მიზანია მხოლოდ მოჩხუბრების გაშველება ჩვენი ქმედება ამ შემთხვევაშიც კანონიერია, თუმცა სამწუხაროდ, ზოგჯერ ,, გამშველებელს მეტი ხვდება". და ბოლოს გახსოვდეთ, ჩაგვრაზე (ბულინგზე) უარის თქმა ძალიან მარტივია, თუკი სხვას ისე მოვექცევით,როგორც გვინდა რომ თავად ჩვენ მოგვექცნენ.

დანაშაული ადამიანის უფლებებისა და თავისუფლებების წინააღმდეგ

კომუნიკაციის საშუალებების განვითარების პარალელურად უფრო მეტი მნიშვნელობა შეიძინა პირადი ცხოვრების საიდუმლოების დაცვამ. დღეს ჩვენი ტელეფონი და კომპიუტერი, შეიძლება უფრო მეტ ინფორმაციას ინახავდეს, ვიდრე პირადი დღიური,ამიტომაც არის რომ სისხლის სამართლის კანონი საგანგებო ყურადღებას ამახვილებს ტექნიკური საშუალებით გადაცემულ ინფორმაციაზე და მის უკანონო მოპოვებას სჯის სისხლის სამართლის წესით.
 გავიხსენებ ერთ შემთხვევას,როცა ჩემმა ერთ-ერთმა თანაკლასელმა მეორეს წაართვა მობილური ტელეფონი და მისი პირადი სასიყვარულო შეტყობინებები კლასში ხმამაღლა წაიკითხა. მაშინ ალბათ ვერ ვაცნობიერებდი,მაგრამ ახლა ვხვდები რომ მას არ ჰქონდა ამის უფლება და ჩაიდინა სისხლის სამართლის დანაშაული. მსგავსი შემთხვევა იყო, როდესაც მე გამიტეხეს ,,ფეისბუკი" (facebook) სადაც ჩემი უამრავი პირადი ინფორმაცია მქონდა შენახული  და რასაკვირველია ყველაფერი წაიკითხეს. სოციალურ ქსელებში შექმნილი ჩვენი პროფილი ჩვენი ვირტუალური სახლია და წარმოიდგინეთ, რომ ვიღაცამ ჩვენი სახლში არყოფნის დროს ჩვენი ბინა გატეხოს, შევიდეს ყველა ოთახში, გამოაღოს კარადები, ჩაიხედოს უჯრებში, გამოიტანოს ჩვენი პირადი სურათები და დაურიგოს სხვებს. დამეთანხმებით იგივე შემთხვევაა.
  იმისათვის,რომ სოციალურ ქსელებში ჩვენი პირადი ანგარიში დაცული იყოს არასასურველი პირების წვდომოსაგან, მაგალითად სოციალურ ქსელ ,,ფეისბუკში". მოგცემთ 6 რეკომენდაციას:

1.  ავარჩიოთ ძლიერი პაროლი,რომელიც მინიმუნ 6 ციფრის, ასოს ან პუნქტუაციის ნიშნების კომბინაციისგან შედგება.
2. მივუთითოთ დაცული ელექტრონული ფოსტა.
3. უცხო კომპიუტერის გამოყენების დროს აუცილებლად გამოვიდეთ ჩვენი ანგარიშიდან (log out) 
4. კომპიუტერში ხშირად გავწმინდოთ უსაფრთხოების დამატებითი პარამეტრები.
5. გამოვიყენოთ ვებგვერდის უსაფრთხოების დამატებითი პარამეტრები.
6.  დავფიქრდეთ, ვიდრე რამეზე დავაკლიკებთ ან რამეს გადმოვწერთ ინტერნეტიდან.

                                                                                                       
ყოველი ადამიანის პირადი ცხოვრება, პირადი საქმიანობის ადგილი, პირადი ჩანაწერი, მიმოწერა, საუბარი სატელეფონო თუ რაიმე ტექნიკური საშუალებით ხელშეუხებელია. ადამიანის ამ უფლების შეზღუდვა მხოლოდ სასამართლოს შეუძლია. კერძო პირებს სხვისი კერძო ცხოვრების საიდუმლოებაში ჩარევის უფლება არ აქვთ. ყველა ადამიანის პირადი ცხოვრება დაცულია კანონითა და კონსტიტუციით. კანონი კრძალავს კერძო საუბრის, პირადი მომიწერის საიდუმლოების დარღვევას: იგი კიდევ უფრო მკაცრია, როდესაც საქმე ეხება უკანონოდ მოპოვებული პირადი ინფორმაციის გავრცელებას და ისჯება ჯარიმით ან თავისუფლების აღკვეთით, ვადით ერთიდან სამ წლამდე.

განათლების მიღების სურვილი და პროფესიის არჩევის თავისუფლება

როგორც განთლების მიღების სურვილი ასევე პროფესიის შერჩევა ადამიანის თავისუფალი ნებაა და ვფიქრობ ეს მისი გადასაწყვეტია. მოვიყვანოთ ასეთი მაგალითი:
 17 წლის თაკოს სურს, ექიმი გამოვიდეს. მას ეს პროფესია ძალიან მოსწონს და ოცნებობს მასზე.თუმცა მშობლები ეუბნებიან,რომ სამედიცინო ფაკულტეტზე სწავლა, დანარჩენ პროფესიებთან

შედარებით, ყველაზე ხანგრძლივია.მათ მიაჩნიათ რომ ამდენი წელი სწავლის ნაცვლად, უმჯობესია შვილმა მათთან ერთად მაღაზაიში იმუშაოს.
  საინტერესოა, შეუძლიათ თუ არა მშობლებს აიძულონ თაკო შეცვალოს მისი არჩევანი და უარი თქვას განათლების მიღებაზე?
  ზოგადად, განათლების უფლება ადამიანის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი და ძირეული უფლებაა. საქართველოს კონსტიტუცია სახემწიფოს აკისრებს ვალდებულებას,უზრუნველყოს განათლების უფლების დაცვა, თუმცა ამ კონკრეტულ შემთხვევაში საქმე გვაქვს არა სახემწიფოს მიერ ამ უფლების შეზღუდვაზე ,არამედ მშობლების მხრიდან არასრულწლოვანი შვილის ინტერესებისა და უფლებების დაცვასა და დარღვევაზე. წარმოდგენილ მაგალითში მთავარია საოჯახო სამართლით მშობელზე დაკისრებული მოვალეობა, რომ ყველა შემთხვევაში იზრუნოს შვილის გონებრივ თუ სოციალურ განვითარებაზე.
  ნებისმიერ ქვეყანასა თუ საზოგადოებაში, გარდა მოქმედი კანონებისა ხალხში დამკვიდრებული ტრადიციები არსებობს. არ უნდა დაგვავიწყდეს,რომ საქართველოში ვცხოვრობთ და ჩვენს საზოგადოებაში უცხო არა არის მშობლების მიერ შვილების პროფესიულ არჩევანში ჩარევა. რაც რათქმაუნდა მათივე შვილების უკეთესი მომავლის უზრუნველყოფითაა გამართლებული. ბუნებრივია, შვილებმა უნდა გავითვალისწინოთ დედ-მამის, როგორც ჩვენი მშობლების კეთილი ნება, რჩევა და ისე მივიღოთ ცხოვრებისუელი გადაწვეტილება. თავის მხრივ მშობლებიც შვილების უფლებებით,სურვილებითა და ინტერესებით უნდა ხელმძღვანელობდნენ,თუმცა ფაქტია,რომ შვილისათვის განათლების მიღების აკრძალვა ცალსახად ეწინააღმდეგება მშობლის კანონით დადგენილ ვალდებულებას.
  ამიტომ მშობლები  ვერ აიძულებენ თაკოს, უარი თქვას განათლების მიღებაზე და ვერც  იმას აიძულებენ შეცვალოს თავისი პროფესიული არჩევანი მიუხედავად იმისა,რომ ის არასწულწლოვანია.

მოსწავლის და მასწავლებლის უფლებები

 იმისთვის რომ ყველგან და ყოველთვის დავიცვათ ჩვენი ინტერესები და არ აღმოვჩნდეთ ვინმეს ზეწოლის ქვეშ აუცილებელია ჩვენი უფლებების ცოდნა. ამ შემთხვევაში ვილაპარაკოთ ჩვენს უფლებებზე სკოლაში.
არც ისე იშვიათად გვესმის მშობლების საყვედურები იმის შესახებ,რომ მასწავლებელმა მის შვილს მიაყენა სიტყვიერი ან თუნდაც ფიზიკური შეურაცხყოფა, არ დაუწერა ის ნიშანი რაც რეალურად ეკუთვნოდა და ა.შ. უმეტეს შემთხვევაში მშობლების პრეტენზიები სამართლიანია რადგან ,,ზოგადი განათლების შესახებ" საქართველოს კანონის მე-20 მუხლის მიხედვით: ''დაუშვებელია სკოლაში ძალადობა მოსწავლის ან ნებისმიერი სხვა პირის მიმართ. ფიზიკური ან/და სიტყვიერი შეურაცხყოფის შემთხვევაში,სკოლა ვალდებულია დაუყოვნებლივ მოახდინოს სათანადო რეაგირება საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი წესით". ეს კანონი ვრცელდება ორივე მხარისთვის,როგორც მოსწავლის ასევე მასწავლებელების მიმართ.
რაც შეეხება ქულის დაკლებას ანუ მოსწავლის დისკრიმინაციას. ,,ზოგადი განათლების შესახებ" საქართველოს კანონის მე-9 მუხლის მე7-ნაწილში ნათქვამი: ,,სკოლა ვალდებულია,მიიღოს ყველა გონივრული ზომა,მოსწავლის ცოდნის სამართლიანად შეფასების უზრუნველსაყოფად".  ეს ყველა კანონი შექმნილია იმისათვის,რომ მოსწავლეს მასწავლებელს და მშობელს თანაბარი უფლებები ჰქონდეს და არ იჩაგრებოდეს რომელიმე მათგანი.
  ამასთან ერთად არ უნდა დაგვავიწყდეს,რომ სკოლა არის საჯარო დაწესებულება,მას აქვს საკუთარი ქცევის კოდექსი რომელთა დაცვა აუცილებელია ყვლა მოსწავლისათვის და არა მარტო. ზემოთ ჩამოთვლილი კანონების უმრავლესობას რათქმაუნდა ვეთანხმები, მაგრამ როდესაც მოსწავლე უპატივცემულობას გამოიჩენს მასწავლებლის მიმართ და დაარღვევს სკოლის შინაგანაწესს მისთვის უნდა იყოს მიღებული შესაბამისი დასჯის ზომები. ვფიქრობ.რომ არცერთი მასწავლებელი არ მიაყენებს თავის მოსწავლეს სიტყვიერ და მითემეტეს ფიზიკურ შეარაცხყოფას, ეს ყველაფერი ბავშვზეა დამოკიდებული, მაგალითად მე უკვე ცხრა წელია სკოლაში დავდივარ და ჯერ არ ყოფილა ისეთი შემთხვევა,რომ მასწავლებელს ჩემთვის რაიმე ტიპის შეურაცხყოფა მოეყენებინოს.
  დღესდღეობით სკოლათა უმრავლესობაში მოსწავლის უსაფრთხოებისა და დისციპლინის კონტროლი მანდატურის სამსახურს აქვს შეთვისებული. თუმცა მანდატურს არ აქვს უფლება თავად დასაჯოს მოსწავლე, მან უნდა აცნობის შესაბამისი კომპეტენციის მქონე პირებს მისი დისციპლინური გადაცდომა,რომლებიც შინაგანაწესის შესაბამისად დააკისრებენ მოსწავლეს შესაბამისს სახდელს.
 ბოლოს გეტყვით,რომ თუკი მასწავლებელი უმიზეზოდ გაყენებთ შეურაცხყოფას, საზოგადოებაში ცინიკურად  საუბრობს თქვენს ოჯახზე ან არ გიწერთ შესაბამის ქულას ეს ყველაფერი არის დანაშაული და არავითარ შემთხვევაში არ გამართლდება ის ;)

რელიგიის თავისუფლება

  ჩემი პირველი პოსტით მინდა ვისაუბრო რელიგიის თავისუფლებაზე და პირველ რიგში სოლიდარობა გამოვუცხადო საფრანგეთს,სადაც დაახლოებით ერთი კვირის წინ მოხდა ტერაქტი . რასაც ათეულობით ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა.
  განვმარტოთ რა არის ტერორიზმი - ეს არის ძალადობის გამოყენება პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად. შეიარაღებული თავდასხმა,რომლის მიზანია არა მოწინააღმდეგისადმი რაიმე ზიანის მიყენება, არამედ შიშის დანერგვა, შანტაჟი.  
საინტერესოა რა აიძულებთ ადამიანებს გახდნენ ტერორისტები? ან ვინ უფრო შესაცოდია ისინი ვინც ამ ტერორისტულ აქტებს ეწირებიან თუ ისინი ვინც ამ ყველაფერს ორგანიზებენ? ტერორიზმის გამომწვევი მიზეზები ბევრია,მაგრამ მათ შორის გამოიყოფა რელიგიური და ეკონომიკური.
ნებისმიერო ტერორისტული ქმედება ან თუნდაც ტერორიზმისაკენ საჯაროდ მოწოდება დასჯადი ქმედებაა.

  ახლა გადავიდეთ უშუალოდ რელიგიის თავისუფლებაზე. გავიხსენებ ერთ შემთხვევას ჩემი ცხოვრებიდან: ერთ დღეს კარზე გავიგონე ზარის ხმა და კარი,რომ გავაღე დავინახე ქალი და კაცი, რომლებმაც გამომიცხადეს რომ ჩემთან ,,ჭეშმარიტ ღმერთზე" საუბარი სურდათ. კითხვაზე თუ რომელი რელიგიური აღმსარებლობის წარმომადგენლები არიან, მათ მიპასუხეს რომ წარმოადგენდნენ ,,ჭეშმარიტი ღმერთის სექტას". მე არ მსურდა მათთან გასაუბრება და ვუთხარი რომ არ მაინტერესებდა ეს საკითხი და ბინაში შევბრუნდი.
  საქართველოს კონსტიტუციის მე-19 მუხლის თანახმად ,,ყოველ ადამიანს აქვს აღმსარებლობისა და რწმენის თავისუფლება,დაუშვებელია ამის გამო ადამიანის დევნა". მე-20 მუხლის მიხედვით კი, ,,არავის აქვს უფლება,შევიდეს საცხოვრებელ ბინაში... პირთა ნების საწინააღმდეგოდ,... თუ არ არის სასამართლოს გადაწყვეტილება ან კანონით გათვალისწინებული გადაუდებელი აუცილებლობა".

აუცილებელია იმის ცოდნა,რომ საქართველოს კონსტიტუცია ამკვიდრებს რელიგიის თავისუფლებას,რომელიც დემოკრატიული სახელმწიფოს ერთ-ერთი მახასიათებელია და ნებისმიერ პირს ანიჭებს უფლებას, სწამდეს და მისდევდეს მისთვის სასურველ რელიგიას. მიუხედავად იმისა,რომ საქართველოში მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი ქრისტიანია, ჩვენს ქვეყანაში ქრისტიანობა სახემწიფო რელიგიად გამოცხადებული არ არის. სახელმწიფო რწმენისა და აღმსარებლობის სრულ თავისუფლებას აცხადებს, მაგრამ ამასთან ერთად აღიარებს სამოციქულო ავტოკეფალიური მართლმადიდებული ეკლესიის განსაკუთრებულ როლს საქართველოს ისტორიაში.

რა არის უფლება და მოვალეობა?

მოგესალმებით, პირველ რიგში მინდა ავხსნა რას ნიშნავს უფლება,მოვალეობა და რა სხვაობაა მათ შორის.
  უფლება ნიშნავს ადამიანისთვის მინიჭებულ შესაძლებლობას,საკუთარი შეხედულებისა და ინტერესების მიხედვით განახორციელოს მოქმედებები, დაიცვას საკუთარი ინტერესები და სხვებსაც მოსთხოვოს ამ უფლებების დაცვა.უფლება და მოვალეობა ერთმანეთთან მჭიდროდ არის დაკავშირებული. არ არსებობს უფლება, რომელსაც არ შეესაბამება მეორე მხარის მოვალეობა.მაგალითად, მოსწავლეს აქვს სწავლის უფლება - სახელმწიფოს კი მოვალეობა   უზრუნველყოს იგი.
  ადამიანის უფლებები საყოველთაოა, ვინაიდან ისინი ეფუძნება თითვეული ადამიანის ღირსებას - რასის,კანის ფერის,სქესის,ეთნიკური თუ სოციალური წარმომავლობის, რელიგიის,ენის, ეროვნების,ასაკის, სექსუალური ორიენტაციის,უნარშეზღუდულობისა თუ სხვა რაიმე გამორჩეული ნიშნის მიუხედავად.ადამიანის უფლებები აღიარებულია ყველა სახემწიფოს მიერ და ყველას თანაბრად ეხება ყოველგვარი დისკრიმინაციის გარეშე და უცვლელია ყველასთან მიმართებით ნებისმიერ ადგილას.